Mặc Tử: Khổ thân làm việc nghĩa | Cổ Học Tinh Hoa

Truyện Dân Gian hay:

1. 1. Mạnh Thường Quân mua "Nghĩa"
2. 2. Khổng tử: Không quên được cái cũ
3. 3. Đi trắng, về đen 
4. 4. Lợi mê lòng người: Mất áo thâm 
5. 5. Kẻ trộm cắp vặt 
6. 6. Mặc Tử: Khổ thân làm việc nghĩa
7. 7. Khổng tử dạy: Lẽ sống ở đời 
8. 8. Trạng Quỳnh: Dê đực chửa 
9. 9. Truyện Trạng Quỳnh: Ăn trộm mèo của Vua 
10. 10. Trạng Quỳnh: Món "mầm đá" và món "đại phong"

Hôm nọ Mặc Tử qua nhà người bạn cũ chơi. Trong lúc trò chuyện người bạn khuyên với Mặc Tử rằng:

- "Bây giờ thiên hạ ai còn thiết đến việc "Nghĩa", một mình ông tự khổ thân để làm việc nghĩa, thì có thấm vào đâu! Chẳng thà thôi đi có hơn không?!

Mặc Tử đáp:

- "Một nhà có mười đứa con, chỉ một đứa chăm lo cày bừa, chín đứa còn lại ăn không ngồi rồi. Đứa ăn nhiều, đứa cày ít chẳng phải đứa đi cày càng nên chăm cày hơn lên hay sao!? Giờ đây thiên hạ chẳng ai chịu làm việc nghĩa, thì ông phải biết khuyên tôi càng làm nhiều hơn mới phải, có đâu lại ngăn tôi như thế!"

Sưu tập và hệ thống: Thiên Hương

Lời Bàn:

Trong khi nhân tâm thế đạo suy đồi, mình là người còn đứng vững được, thì sao lại chịu suy đồi với thiên hạ cho cùng trôi một loạt. Vì nếu ai cũng như thế cả, thì còn đâu là người cảnh tỉnh được kẻ u mê để duy trì lấy nhân tâm thế đạo nữa? Cho nên những người thức thời, có chí, dù ở vào cái đời biến loạn đến đâu, cũng không chịu đắm mình vào cái bất nghĩa, khác nào như cây tùng, cây bách mùa đông sương tuyết mà vẫn xanh tươi, như con gà trống mưa gió tối tăm mà hàng ngày vẫn gáy.

Những bậc ấy chẳng những không thế mà buông xuôi, lại còn đem bao nhiêu tinh lực tâm trí ra, cố gắng giữ lấy phong hóa mà dìu dắt, mà đưa đường cho những kẻ u mê tăm tối. Như Mặc Tử đây, cho là đời là suy biến, coi sự làm việc "Nghĩa", sự cổ động việc nghĩa như cái chức vụ của mình phải làm, thực là người có công với loài người vậy.

*Mặc Tử: theo chủ nghĩa yêu người như yêu mình cũng gần giống với đạo Phật.