Cổ Học Tinh Hoa: Biết lẽ ngược xuôi là bậc thánh nhân

Cổ Học Tinh Hoa: Biết lẽ ngược xuôi là bậc thánh nhân
Cổ Học Tinh Hoa: Biết lẽ ngược xuôi là bậc thánh nhân
Lại kể rằng Vua Trang Vương muốn đánh chiếm nước Trần, bèn cho người sang dò la. Người ấy đi xong về nói: “Nước Trần không nên đánh."

Trang Vương hỏi: “Tại làm sao?"

Người ấy thưa rằng: "Nước Trần rất giàu có, lại đắp thành cao, hào sâu rất khó công."

Ninh Quốc nghe thế liền tâu: “Như thế thì nước Trần nên đánh lắm. Nước Trần vốn là nước nhỏ, mà giàu có thì chắc là thuế má nặng. Thuế má nặng thì tất dân oán vua. Thành cao, hào sâu thì phục dịch nhiều. Phục dịch nhiều, thì tất dân kiệt sức. Nếu ta đem quân sang đánh, tất lấy được Trần.”

Vua Trang Vương nghe lời, cất quân đánh, quả lấy được nước Trần.

Sưu tập & kể lại: Thiên Hương

Lời bàn:


Ở đời có lắm cái trông thì như ngược, mà thực thì lại xuôi. Cũng có lắm cái tưởng là xuôi, mà thật ra lại ngược. Ngược xuôi điên đảo rất khó phân. Người đời ai biết rõ việc thật - giả, ngược - xuôi thế nào, người ấy mới là bậc thánh nhân. Phàm cái gì đã đến cùng cực thì tất nhiên phải quay trở lại lúc ban đầu, hết sinh rồi lại diệt, hết diệt rồi lại sinh sôi, giống như rác và hoa, hoa rồi sẽ thành rác, và rác lại trở thành hoa. Đó là cái lẽ của tự nhiên của đất trời.

"Cùng tắc biến, biến tắc thông, thông tắc cửu"

Chỉ có người nào không chịu xét bề ngoài, biết cái đầy, vơi, tròn, khuyết, dài, ngắn, đắp đổi cho nhau thì mới luận đúng được. Như người đi sứ, đến tận nơi, tận mắt trông thấy thế nào chỉ biết có thế ấy, còn Ninh Quốc tuy ở nhà, lấy cái lý mà đoán biết được tình hình ở bên trong thực quả là người tinh đời.

Post a Comment

Previous Post Next Post