Câu chuyện Mâu Thuẫn: Bán mộc bán giáo | Cổ Học Tinh Hoa

Truyện Dân Gian hay:

1. 11. Cổ nhân dạy cách Tu Thân: Người quân tử và kẻ tiểu nhân
2. 12. Ôm cây đợi thỏ
3. 13. Đánh dấu thuyền tìm gươm 
4. 14. Ba con rận kiện nhau 
5. 15. Tăng Sâm giết người 
6. 16. Câu chuyện Mâu Thuẫn: Bán mộc bán giáo
7. 17. Tây thi: Bắt chước nhăn mặt 
8. 18. Khổng tử: Cái được cái mất của người làm quan 
9. 19. Án Tử: Can Vua Cảnh Công bỏ rượu 
10. 20. Ngựa quý của vua Cảnh Công: Án Tử khéo can được Vua

Xưa có người vừa làm nghề bán mộc, vừa làm nghề bán giáo.

Ai hỏi mua mộc, thì anh ta khen rằng:

- "Mộc này chắc đến nỗi không gì đâm thủng".

Ai hỏi mua giáo thì anh ta lại khen rằng:

- "Giáo này sắc đến nỗi, bất cứ cái gì đâm cũng thủng".

Có người nghe anh ta rao xong, thắc mắc hỏi rằng: “Thế bây giờ lấy giáo của bác đâm vào mộc của bác thì thế nào?”

Anh ta không làm sao trả lời được.

Sưu tập và kể lại: Thiên Hương

Chú thích:

Mộc: Đồ binh khí bằng gỗ hình bầu dục dùng để đỡ khi mũi nhọn đâm xỉa. Cái khiên thì đan bằng mây và hình tròn

Giáo: Đồ binh khí, đầu nhọn, cán dài, dùng để đâm.

Trong bài này, chữ “giáo” dịch từ chữ “mâu” (vật để đâm), chữ “mộc” dịch từ chữ “thuẫn” (vật để chống đỡ). Do đó mà Từ Hán Việt “mâu thuẫn” được dùng với nghĩa phổ biến như hiện nay.

Lời bàn:

Người bán mộc và thuẫn kia chẳng qua là chỉ vì mối lợi mà thành ra nói dối. Nhưng cái trò nói dối hay bí cùng, khi người ta hỏi đến lẽ, là không sao đối đáp được nữa. Có khác gì kẻ đem tượng gỗ ra chợ bán, rao rằng: “Ai mua tượng này về nhà, thì được giàu sang, phú quý”. Đến lúc có người bắt bẻ: “Thế sao bác không để ở nhà cho được giàu sang phú quý, lại mang ra chợ bán làm gì?” thì tắc khẩu mà đành vác tượng ra về.