Truyện Dân Gian hay:
- 11. Cổ nhân dạy cách Tu Thân: Người quân tử và kẻ tiểu nhân
- 12. Ôm cây đợi thỏ
- 13. Đánh dấu thuyền tìm gươm
- 14. Ba con rận kiện nhau
- 15. Tăng Sâm giết người
- 16. Câu chuyện Mâu Thuẫn: Bán mộc bán giáo
- 17. Tây thi: Bắt chước nhăn mặt
- 18. Khổng tử: Cái được cái mất của người làm quan
- 19. Án Tử: Can Vua Cảnh Công bỏ rượu
- 20. Ngựa quý của vua Cảnh Công: Án Tử khéo can được Vua
Ngày kia, Khổng Tử sang chơi nhà Khổng Miệt, hỏi rằng: "Từ khi ngươi ra làm quan được những gì, mất những gì?"
- "Từ khi Miệt tôi ra làm quan chưa được điều gì, mà đã mất ba điều: Việc quan bận, không còn thời giờ học tập, vì thế mà học vấn không tấn tới. Bổng lộc ít, không đủ chu cấp cho họ hàng, vì thế mà họ hàng không thân thiết. Công việc nhiều không thể đi thăm người đau, viếng người chết, vì thế mà ăn ở với bầu bạn không được trọn vẹn".
Khổng Tử nghe xong bèn im lặng không hỏi gì thêm rồi ra về.
Ngày hôm sau ngài đến chơi nhà Bật Tử Tiện, lại hỏi câu hỏi giống như hỏi Khổng Miệt.
Bật Tử Tiện thưa:
- "Từ khi Tiện tôi ra làm quan, chưa mất điều gì, mà đã được ba điều: Những điều trước học nay đem ra thực hành vì thế mà sự học càng tinh tấn thấy rõ. Bổng lộc dù bạc, cũng có thể chu cấp ít nhiều cho họ hàng, vì thế mà họ hàng càng gần gũi; việc quan tuy bận, song cũng bớt được ít thời giờ đi thăm người đau, viếng người chết, vì thế mà bầu bạn càng thêm thân".
Đức Khổng Tử nghe nói khen rằng: "Tử Tiện thực là người quân tử".
Sưu tập và kể lại: Thiên Hương
Lời bàn:
Hai người cùng làm quan, mà một người thì "mất", người kia thì "được" tương phản ngược hẳn nhau chẳng qua chỉ là do tự mình cả, chứ không phải nghề làm quan bó buộc mình phải như thế.Làm quan tuy là bận việc, tuy là lương ít, tuy là hẹp thời giờ, mà vẫn học hành cho rộng thêm trí thức mà vẫn chu cấp được cả cho bà con, mà vẫn ân cần cả với chúng bạn, thì cũng đáng phục là ông quan tốt thật.