Truyện Dân Gian hay:
- 21. Chết mà còn răn được vua Linh Công
- 22. Yêu nên Tốt, Ghét nên Xấu | Vua Linh Công và Di Tử Hà
- 23. Hà Bá Cưới Vợ
- 24. Lợn nái giết con
- 25. Ất Giáp tranh luận
- 26. Khổng tử: Mặt trời xa hay gần?
- 27. Cổ nhân dạy cách phục lòng người
- 28. Lòng cương trực của Án Tử
- 29. Biết lẽ ngược xuôi là bậc thánh nhân
- 30. Kết cuộc của kẻ ngoại tình
Thế nhưng, không ngờ người vợ của ông lại nhíu mày rồi đăm chiêu suy nghĩ một lát. Bà không hề liếc nhìn thỏi vàng ấy mà nói một cách nghiêm túc: “Thiếp nghe nói người liêm khiết không uống nước suối đạo, người khí tiết cao thượng không ăn đồ bố thí. Huống chi, chàng nhặt được vật quý của người ta đánh rơi, không nghĩ đến việc trả lại cho người mất mà muốn bỏ vào túi riêng. Làm như vậy chẳng phải là làm ô uế phẩm hạnh của mình hay sao?”
Nhạc Dương Tử nghe nói, thẹn quá, liền lập tức đem thỏi vàng trả lại chỗ cũ.
Người vợ thấy chồng biết lỗi lầm liền sửa ngay thì hết sức vui mừng. Bà lại khuyên nhủ: “Nhân lúc còn trẻ, chàng hãy tìm thầy bái sư cầu học, như thế mới có tiền đồ.”
Nhạc Dương Tử nghe lời vợ nói có lý liền từ biệt vợ rời nhà, đi bái sư cầu học. Một năm sau, Nhạc Dương Tử đột ngột trở về nhà. Người vợ kinh hoảng hỏi: “Sao chàng học xong trở về nhanh như thế? Có nguyên nhân nào đặc biệt chăng?”
Nhạc Dương Tử nói: "Thời gian lâu rồi, ta đi rất nhớ nhà. Không có nguyên nhân đặc biệt cả.”
Người vợ hiểu chồng, tận tình chăm sóc chồng nghỉ ngơi mấy ngày. Mấy hôm sau, bà ngồi bên khung cửi nói với chồng:
“Thiếp một mình ở nhà dệt vải, cũng rất bơ vơ khốn khổ. Nhưng chúng ta bây giờ còn trẻ, chịu khổ một chút, rèn luyện chính mình thì mới có lợi.
Chàng xem, thiếp ở nhà dệt vải, những sợi tơ này rất mảnh, con thoi cứ đi đi lại lại, từng chút từng chút tích lũy lại mới dài được một tấc. Lại từng tấc, từng tấc tích lũy mới được một trượng. Bây giờ nếu lấy những mảnh vải đã dệt được trên khung cửi, một nhát dao cắt đứt đi, vậy thì chẳng khác nào sẽ là kiếm củi ba năm thiêu đốt trong một giờ, phí công nhọc sức lại lãng phí mất rất nhiều công lao khổ cực và thời gian.
Chàng ở bên ngoài bái sư cầu học, cũng là như thế, cần phải kiên trì không ngừng nghỉ, tích lũy từng ngày, không ngừng tiến bộ, mới có thể có được thành tựu.”
Nhạc Dương Tử nghe những lời vợ nói thì trong lòng vô cùng cảm động. Ông hạ quyết tâm, đến khắp nơi tìm minh sư xin thỉnh giáo. Đi suốt 7 năm mới quay trở về nhà. Cuối cùng trở thành người đạo đức cao thượng, học vấn uyên bác, được người đời vô cùng kính trọng.
Khi vợ của Nhạc Dương Tử qua đời, quan Thái thú tại địa phương đã cử hành nghi thức an táng long trọng cho bà. Triều đình còn phong tặng cho bà danh hiệu “Trinh nghĩa”.
Trong sách sử “Hậu Hán Thư” cũng có ghi lại sự tích “Người vợ của Nhạc Dương Tử ở Hà Nam”. Một người vợ hiền không chỉ giúp chồng trở thành người có phẩm chất đạo đức cao thượng, thành tựu được sự nghiệp mà người vợ đó còn được sử sách lưu danh ngàn đời.
Thiên Hương
Chú thích:
Suối đạo là một con suối thời cổ. Truyền thuyết kể rằng những ai uống nước suối này sẽ trở nên tham tài quên nghĩa.Cổ nhân giảng: “Trong nhà có người vợ hiền, giống như quốc gia có vị tể tướng tài đức”, hay cũng nói: “Trong nhà có vợ hiền thì người chồng không gặp họa”. Đây đều là cách nói để khẳng định vai trò và đức hạnh của người vợ trong gia đình xưa.
Thời cổ đại, để nhận định một người phụ nữ có phải là “hiền thê, lương mẫu” - người có phẩm hạnh tài năng hơn người, cổ nhân gọi là “người có Đức Hạnh cao quý”, vợ hiền cũng có ý nghĩa như vậy hay không, người ta sẽ căn cứ vào tiêu chuẩn trọng yếu đó là “Tương phu, giáo tử” tức là “giúp chồng, dạy con”. Giúp chồng, dạy con vừa là tiêu chuẩn đánh giá đạo đức của người phụ nữ xưa và cũng là lời khen ngợi đối với người vợ, người mẹ.
Ngày nay chúng ta cũng thường nghe thấy câu: “Đằng sau sự thành công của người đàn ông luôn có bóng dáng của người phụ nữ.” Quả thực, từ thời xa xưa đến nay có rất nhiều người chồng đạt được những thành công nhất định trong cuộc đời đều là có sự trợ giúp của người vợ hiền giống như câu chuyện của Dương Tử những thành tựu mà ông đạt được đều có quan hệ mật thiết với những điều khuyên bảo và trợ giúp của người vợ.