Cổ Học Tinh Hoa: Cứu người lúc nguy cấp

Trang Chu nghèo túng sang hỏi vay thóc Ngụy Văn Hầu. Ngụy Văn Hầu nói:

"Tôi có cái ấp, người ta sắp nộp tiền thóc, tôi sẽ cho ông vay ba trăm lạng, ông có bằng lòng không?"

Trang Chu giận nói: "Khi Chu đến đây, đi giữa đường, nghe có tiếng gọi, ngảnh lại trông, thì thây một con cá đang ngắc ngoải trong cái vết bánh xe. Chu này hỏi: Cá ở đây làm gì thế?

- Cá đáp: Tôi là Thuỷ thần ở bể bên Đông mắc cạn tại đây, ông có thể cho tôi một bát nước để cứu tôi lúc nguy cấp này không?

- Chu này bảo rằng: Để tôi đi qua chơi nước Ngô, nước Việt, rồi tôi lây nước sông Tây Giang về đón ngươi, ngươi có bằng lòng không?

- Cá giận nói: Tôi đang cần đến nước, ông chỉ cho tôi được một ít là tôi sống. Nay ông nói như thế, đợi đến lúc ông về, thì dễ ông đến chỗ hàng cá khô đã thấy tôi đấy rồi".

Thuyết Uyển

Lời Bàn:

Bài này có ý dạy khi người ta có việc cẩn cấp, nhờ cậy mình mà mình có thể giúp được, thì nên giúp ngay, chớ để chậm trễ mà về sau có muốn giúp, cũng không giúp được nữa. Như thế, chẳng là phí một cái lòng muốn giúp, để mất một cái dịp làm lành ư! Cứu cấp cần phải mau chóng, vớt kẻ ngã sông, gọi người ngộ gió, chữa đám cháy nhà mà chậm chạp thì thật vô ích.